انتقال مال مرهونه

• شماره: ۷/۹۸/۱۹
• تاریخ: ۱۳۹۸/۰۸/۱۱

استعلام:

(الف) به عنوان مالک و همچنین راهن مال مرهونه را در قالب بیع به (ب) واگذار و متعهد به تنظیم سند میگردد متعاقبا نسبت به تنظیم سند اقدام ننموده و (ب) نسبت به دادخواست الزام به تنظیم سند تقدیم می‌نماید.

مرتهن اعلام میدارد حتی با شرط حفظ حقوق وی رضایتی به تنظیم سند ندارد:
۱) در فرض مذکور و با وصف عدم رضایت مرتهن، آیا دادگاه می‌تواند حکم به تنظیم سند رسمی با حفظ حقوق مرتهن را صادر نماید؟
۲) چنانچه معامله صورت گرفته راجع به مال مرهونه بدون اذن مرتهن ولی با حفظ حقوق وی باشد آیا مرتهن می‌تواند قرارداد مذکور را رد نماید؟
۳) در این گونه معاملات بررسی موضوع حفظ حقوق مرتهن و رعایت حقوق وی بر عهده چه کسی است و قول مرتهن مقدم است یا راهن یا خریدار؟
۴) در فرضی که مرتهن مدعی باشد حقوق وی حفظ نشده و خریدار و فروشنده خلاف این ادعا را بنمایند و دادگاه ادعای خریدار و فروشنده را احراز نماید، آیا بدون رضایت مرتهن امکان تنظیم سند فراهم است؟

انتقال مال مرهونه نیاز به رضایت مرتهن دارد ؟

پاسخ:

بازگشت به استعلام شماره ۹۰۱۵/۱۴/۱ مورخ ۱۳۹۸/۰۱/۰۵ به شماره ثبت وارده ۱۹ مورخ ۱۳۹۸/۰۱/۱۸ نظریه مشورتی کمیسیون آیین دادرسی مدنی این اداره کل به شرح زیر اعلام می‌گردد:
مستفاد از ماده ۷۹۳ قانون مدنی، بیع مال مرهون غیرنافذ است و همانگونه که در رأی وحدت رویه شماره ۶۲۰ مورخ ۱۳۷۱/۰۸/۲۰ هیأت عمومی دیوان عالی کشور آمده است، همینکه معامله مذکور بالقوه نافی حق مرتهن باشد، کافی است.

با وجود این از آنجا که حفظ حقوق مرتهن مبنای این حکم است، به نظر می‌رسد، پذیرش دعوای الزام به تنظیم سند رسمی انتقال ملک مرهون مورد معامله با حفظ حقوق مرتهن فاقد اشکال باشد.

رأی اصراری شماره ۳۱ مورخ ۱۳۷۷/۱۲/۱۱ دیوان عالی کشور مؤید این نظر است.

بنابراین آنچه حائز اهمیت است حفظ حقوق مرتهن است و چنانچه مرتهن بدون ذکر علت موجهی صرفاً اعلام دارد که برای تنظیم سند انتقال راضی نیست و یا معامله مسبوق به اذن وی نمی‌باشد برای رد دعوای الزام به تنظیم سند رسمی کافی نیست دادگاه در هر حال باید احراز کند که با تنظیم سند انتقال به حقوق مرتهن خللی وارد نمی‌شود و تقدم قول هر یک بر دیگری نیز منتفی است.

نظریات بانکی بیشتر …

آرش علیزاده نیری

وکیل پایه یک دادگستری

متخصص در زمینه دعاوی بانکی

عضو کانون وکلای دادگستری مرکز ( تهران )