ایراد اعتبار امر مختومه در دادرسی نمونه دادنامه

ایراد اعتبار امر مختومه در دادرسی نمونه دادنامه

وحدت اصحاب دعوی در ایراد اعتبار امر مختومه – وحدت موضوع در ایراد اعتبار امر مختومه

اعتبار امر مختومه یکی از مهم ترین موضوعات رسیدگی شکلی به دعاوی است، جهت درم بهتر این موضوع می بایست بدانید که هر خواسته ای به طرفیت اشخاص را صرفا یک بار می توان مطرح نمود و در صورتی که با طرح غیر صحیح یک عنوان نتایج مطلوب حاصل نشود امکان طرح مجدد آن وجود نخواهد داشت و به راحتی حقوق افراد تضییع خواهد شد که با این وصف دقت نظر در طرح صحیح دعوا توسط وکیل متخصص دادگستری دو چندان نمایان می گردد.

چکیده

اگر پس از صدور حکم قطعی از دادگاه، میان طرفین دعوی، دعوای دیگری اقامه شود که در آن، یک نفر دیگر نیز به عنوان خوانده اضافه شود، اصحاب دو دعوی یکسان تلقی نمی شوند و دعوی از این حیث، مشمول اعتبار امر مختومه نیست.
درصورتی که در دعوی اعتراض به ثبت یک ملک، موضوع بیع و شرایط صحت و ارکان آن مورد بررسی و رسیدگی همه جانبه قرار نگرفته باشد، طرح دعوی ابطال بیع (مربوط به همان ملک) با ادعای معامله فضولی و یا فروش مال غیر و مستند به اسنادی که در دعوی قبلی مورد خدشه قرار نگرفته است، قابل استماع بوده و مشمول اعتبار مختومه نیست

شماره دادنامه قطعی :
8609981710500301
تاریخ دادنامه قطعی :
1395/۰۵/۲۴

خلاصه جریان پرونده دارای اعتبار امر مختومه

به دلالت اوراق پرونده؛ الف: بدواً آقای ع. م. به وکالت از طرف م. ب. به طرفیت آقایان ح. ک. ، ی. الف. ، ورثه مرحوم ق. ج. ش. و م.ع. ج. به خواسته اعتراض به ثبت پلاک … اصلی از بخش سه ثبت گرگان از … فرعی معروف به ی. باغ و ابطال تقاضای ثبت و سند آنان که برابر مواد ۱۴۷ و ۱۴۸ قانون ثبت درخواست صدور سند مالکیت نموده اند نسبت به سهم مالکانه خواهان در ارتباط با ۲/۵ سهم از ۱۰۵ سهم یک قطعه زمین، طرح دعوی نموده و شعبه هفتم دادگاه عمومی گرگان عهده دار رسیدگی شده است.

فروشنده ملک به قدرسهم یاد شده به خواهان (اصیل یعنی م.ح. ب. ) خانم س.ب. م. فرزند سید ر. می باشد که در عین حال خریدار درخصوص ملک ابتیاعی وکیل رسمی وی نیز بوده است دادگاه پس از جری تشریفات قانونی، تشکیل جلسات رسیدگی و استماع اظهارات طرفین و انجام معاینه و تحقیقات محلی و نیز جلب نظر کارشناسی ختم دادرسی را اعلام و بشرح رأی شماره ۸۱/۴-۸۰/۱۲/۲۲ برابر استدلالی که بعمل آمده، دعوای خواهان ثابت تشخیص و حکم بر تملیک تمامیت ۲/۵ سهم مشاع از ۱۰۵ سهم از سند رسمی …-۷۳/۹/۲ و اصلاحیه شماره …-۷۷/۵/۱۱ با کلیه متعلقات و ملحقات و پرداخت هزینه دادرسی در حق خواهان صادر و رأی حضوری و قابل تجدیدنظرخواهی اعلام شده است ص ۱۱۶.

با تجدیدنظرخواهی از رأی مزبور شعبه هفتم دادگاه تجدیدنظر استان گلستان وارد رسیدگی شده و به شرح دادنامه شماره ۷/۸۲/۱۱-۸۱/۱/۱۶ با این استدلال که مورد حکم موضوع خواسته نبوده است با ورود اعتراض رأی معترض عنه نقض و پرونده جهت رسیدگی به موضوع خواسته (اعتراض به ثبت) به دادگاه بدوی اعاده شده است ص ۱۲۵.

پس از وصول پرونده دادگاه بدوی (شعبه هفتم حقوقی گرگان) وارد رسیدگی شده و سرانجام بشرح دادنامه شمارۀ ۸۲/۴۵۸-۸۲/۳/۲۶ با ورود و پذیرش اعتراض به ثبت از ناحیه خواهان حکم بر بطلان تقاضای ثبت و سند خواندگان نسبت به سهم مورد مالکیت خواهان و تأدیه هزینه دادرسی بالسویه صادر گردیده (ص ۱۳۳) و رأی مرقوم بموجب دادنامه شماره ۸۲/۷/۱۲۳۵-۸۲/۱۱/۳۰ صادره از شعبه هفتم دادگاه تجدیدنظر استان گلستان با رد اعتراض تأیید و قطعیت یافته است ص ۱۴۱.

رأی مزبور بشرح رأی اصلاحی شماره ۷/۴۵۷-۸۴-۸۴/۵/۱ از حیث میزان مساحت زمین از ۶۷۰۰ مترمربع به ۷۶۳۷ مترمربع اصلاح شده است ص ۱۵۱.

نسبت به رأی اخیر در اجرای ماده ۱۸ اصلاحی سابق تجدیدنظرخواهی شده که به شعبه هشتم تشخیص دیوان عالی کشور محول و شعبه محترم یاد شده به شرح دادنامه شمارۀ ۱۲۷۳/۸۵ ش ۸ ت- ۸۵/۵/۲ رأی معترض عنه را واجد اشتباه و خلاف بیّن نشناخته و قرار رد درخواست تجدیدنظرخواهان صادر شده است ص ۱۶۱.

ب- در پرونده دیگری به کلاسه ۵/۸۴/۱۴ ح آقایان حاج ح. ک. ، ی. الف. و م.ع. ج. و غیره دادخواستی به طرفیت آقای م. ح. ب. و خانم س.ب. م. به خواسته: «اعلام بی اعتباری معاملۀ بیع واقع شده بین خواندگان و درخواست صدور حکم بر ابطال آن و لغو اثر از سند رسمی شماره …- ۷۳/۹/۲ تنظیمی در دفتر اسناد رسمی شماره ۸ حوزه ثبتی گرگان و نیز ابطال سند اصلاحی شماره …-۷۶/۶/۲۹ همان دفترخانه به علت معامله فضولی و فروش مال غیر به انضمام خسارات دادرسی…»; تقدیم و شعبه پنجم دادگاه عمومی گرگان عهده دار رسیدگی شده و پس از جری تشریفات قانونی، تشکیل جلسات دادگاه و استماع اظهارات اصحاب دعوی و وکلای آنان، بررسی وضعیت ثبتی ملک مورد نزاع و ملاحظه دادنامه سابق الصدور که شرح آن گذشت، ختم دادرسی اعلام و به شرح رأی شمارۀ ۸۶/۰۰۳۹۳-۸۶/۳/۲۹، ضمن پاسخ به ایراد اعتبار امر مختومه مطروحه از سوی خوانده ردیف اوّل و وکیل وی، دعوی را ثابت تشخیص و مستنداً به ماده ۲۴۷ قانون مدنی و ماده ۵۱۵ قانون آئین دادرسی مدنی حکم بر ابطال معامله منعقده فی مابین خواندگان و لغو اثر از سند رسمی شمارۀ …-۷۷/۹/۲ تنظیمی در دفترخانه شماره ۸ گرگان و ابطال سند اصلاحی شمارۀ …-۷۶/۶/۲۹ همان دفترخانه صادر و خواندگان بنحو تساوی به پرداخت مبلغ شانزده هزار و ششصد ریال بابت هزینه دادرسی در حق خواهان محکوم و با تجدیدنظرخواهی آقای م.ح. ب.نسبت به رأی صادره، شعبه پنجم دادگاه تجدیدنظر استان گلستان وارد رسیدگی شده و به شرح رأی شماره ۹۱۰۰۰۲۸۰-۹۱/۴/۳ ایراد وکیل تجدیدنظرخواه به غیرقابل استماع بودن دعوی تجدیدنظرخواندگان در مرحله بدوی به جهت اعتبار امر قضاوت شده و مختومه را وارد دیده و ضمن نقض دادنامه معترض عنه به استناد بند ۶ ماده ۸۴ و ماده ۸۹ قانون آئین دادرسی مدنی قرار رد دعوی تجدیدنظرخواندگان در مرحله بدوی صادر شده است.

با قطعیت رأی، آقای م.ع. ج. و غیره نسبت به رأی قطعی اخیرالذکر دادخواهی نموده و با انعکاس موضوع به معاونت قضائی قوه قضائیه، قضات محترم کمیسیون شماره پنج و سایر مستشاران به موضوع پرونده ورود پیدا نموده و بنا به استدلالی که بعمل آورده اند، موضوع دعوی ثانوی را از مصادیق امر مختومه ندانسته اند و به اتفاق تجویز اعاده دادرسی را پیشنهاد داده اند که با موافقت ر.م. قوه قضائیه و تجویز اعاده دادرسی پرونده به دیوانعالی کشور ارسال و رسیدگی پس از وصول و ثبت به کلاسه فوق به این شعبه محول شده است.

پرونده در نوبت رسیدگی قرار گرفته است.

هیأت شعبه در اجرای ماده ۴۷۷ قانون آئین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ با اصلاحات بعدی در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش عضوممیز و بررسی اوراق پرونده، مشاوره نموده چنین رأی می دهد:

رأی شعبه

دادخواهی دادخواه نسبت به رأی قطعی شماره ۹۱۰۰۰۲۸۰-۱۳۹۱/۴/۳ شعبه پنجم دادگاه تجدیدنظر استان گلستان که بموجب آن رأی بدوی به شمارۀ ۸۶/۰۰۰۳۹۳-۸۶/۳/۲۹ صادره از شعبه پنجم دادگاه عمومی حقوقی گرگان نقض و نسبت به دعوی نخستین به اعتبار امر مختومه و غیرقابل استماع بودن آن قرار رد دعوی صادر شده است و ر.م. قوه قضائیه نسبت به آن ضمن اعلام خلاف بیّن شرع، اعاده دادرسی را تجویز و رسیدگی به این شعبه محول شده است، با توجه به جامع اوراق پرونده و مداقه در دادخواست های اولیه هر دو دعوی موجه و درخور پذیرش است؛ زیرا قطع نظر اینکه اصحاب دعوی در هر دو نزاع یکی نیست و اساساً خانم س.ب. م. در دعوی اعتراض بر ثبت طرف دعوی قرار نگرفته است، از حیث عنوان خواسته نیز دعوای ثانوی اختلاف اساسی با عنوان خواسته در دادخواست قبلی با موضوع اعتراض بر ثبت دارد، به عبارتی در دعوای اولیه موضوع بیع و شرایط صحت و ارکان آن در قبول اعتراض بر ثبت مورد بررسی و رسیدگی همه جانبه قرار نگرفته است درحالی که در دعوی اخیر اساس بیع مبتنی بر اسناد مورد استناد خواهان در دعوی اعتراض بر ثبت مورد خدشه و تعرض واقع شده است به عبارت اخری موضوع خواسته بواقع ادعا به معامله فضولی و یا فروش مال غیر است که هیچگاه مورد ادعا و مورد رسیدگی قرار نگرفته و حقوق اصحاب دعوی بویژه خواهانها ایجاب می کرد که دادگاه تجدیدنظر با ورود به ماهیت امر درخصوص استدلال و رأی دادگاه بدوی با اظهارنظر صریح حکم قضیه را صادر می نمود و صدور قرار رد دعوی انطباقی با موازین قانونی ندارد، بنا به مراتب مستنداً به ماده ۴۷۷ قانون آئین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ با اصلاحات بعدی و ملاک ماده ۳۵۳ قانون آئین دادرسی مدنی مصوب ۱۳۷۹، رأی دادخواسته به شماره ۹۱۰۰۰۰۲۸۰-۹۱/۴/۳ نقض و رسیدگی مجدد جهت ورود به ماهیت اعتراض تجدیدنظرخواه، به شعبه پنجم دادگاه تجدیدنظر استان گلستان ارجاع می گردد.

رأی صادره قطعی است.

شعبه چهاردهم دیوانعالی کشور
رئیس شعبه: محمدرضا صابر
مستشار: نادر خاوندگار

آرش علیزاده نیری

وکیل پایه یک دادگستری

وکیل دعاوی حقوقی

عضو کانون وکلای دادگستری مرکز