ایا بیت کوین پول یا کالا است و قابلیت پذیرش به عنوان پول در کشور ایران را داراست؟

موضوع این مقاله پاسخ به این پرسش است لذا برای پاسخ دادن به این پرسش می بایست ابتدا بدانیم پول چیست سپس انواع آن را بشناسیم و در نهایت بررسی نماییم که بیت کوین یا هر یک از رمز ارز ها می تواند پول به جساب اید یا خیر؟

پول در تعریف ساده آن هر گونه شی یا چیزیست که انسان ها بتوانند واسطه خدمات ، براورده نمودن نیاز ها و داد و ستد قرار دهند ، در گذشته پول به صورت طلا و تقره مورد استفاده قرار می گرفته ولی کم کم و با پیشرفت جوامع شیوه های دیگری نیز مانند پول های کاغذی اعتباری و پول فیات (بدون پشتوانه) مورد استفاده قرار گرفته.

پول به طور کلی به سه نوع دارای پشتوانه و بدون پشتوانه و پول کالایی تقسیم می شود بررسی انواع ذکر شده برای درک ماهیت رمز ارزها بسیار با اهمیت است لذا ابتدا تعریفی از این انواع پول ارایه می گردد.

بیت کوین پول یا کالا آرش علیزاده نیری وکیل پایه یک دادگستری

پول با پشتوانه پیشتر دارای پشتوانه بوده و دولت ها خود را ملزم می دانستند در ازای هر واحد از پول کشور خود مقدار مشخصی طلا را تضمین نمایند به عنوان مثال حسب قانون پولی و بانکی کشور ‌قسمت اول – پول

‌ماده ۱ –

ب – یک ریال برابر یکصد و هشت هزار و پنجاه و پنج ده میلیونیم ۰.۰۱۰۸۰۵۵ گرم طلای خالص است.

این بدان معناست که دولت ارزش ریال را به میزان گفته شده تضمین می نماید هرچند که فی الحال با افت ارزش ریال به نظر می رسد پول ایران نیز پشتوانه خود را از دست داده باشد.

در سایر کشور ها نیز چنین رویه ای وجود داشته به عنوان مثال در کشور آمریکا پیش از ۱۵ اوت ۱۹۷۱ نظام برتون وودز در سیستم اقتصادی امریکا و تقریبا دنیا حاکم بود و نرخ ارز های اعضا می بایست بر اساس نرخ دلار تعیین گردد که دولت امریکا نیز پرداخت دلار را به ازا هر انس ۳۵ دلار تضمین می نمود که این نظام اقتصادی در سال ۱۹۷۱ از بین رفت که پرداختن به این موضوع جای بحث طولانی دارد که مربوط به موضوعات اقتصادی است به هر روی از ۱۵ اوت ۱۹۷۱ سیاست ارزش دلار تغییر نمود و دولت آمریکا با فسخ یک طرفه توافق برتون وودز تضمین دلار بر اساس طلا را فسخ نمود ، این اقدام آمریکا منجر به ایجاد گونه جدید از پول به نام پول فیات ( پول بدون پشتوانه ) گردید.

پول بدون پشتوانه :

تعریف کلی پول فیات پولی است که ارزش ذاتی ندارد و ارزش و اعتبار خود را از قانون و یا دستور دولتی می گیرد. اولین استفاده از پول بدون پشتوانه در چین بوده و سپس در کشور های دیگر مانند کشورهای اروپایی و پس از سال ۱۹۷۱ تقریبا در همه دنیا مورد استفاده قرار گرفته حتی در ایران. اشکال اساسی که به پول بدون پشتوانه وارد است تورم زایی این نوع پول است چرا که چاپ پول بی پشتوانه منجر به افزایش نقدینگی و نهایتا تورم می شود.

پول کالایی : پول کالایی در واقع کالا ای است که به جای پول قابلیت داد و ستد دارد.

بیت کوین پول یا کالا

به طور کلی پول دارای سه کار کرد است :

• پول وسیله مبادله است.
• پول قابل ذخیره سازی ثروت است
• پول واحد اندازه گیری و قابل شمارش است.

رمز ارز ها:

رمز ارز ها مانند بیتکوین روش جدید برای پرداخت به حساب می ایند سوال اساسی اینست که ایا بیتک.ین پول است یا کالا و پاسخ به این پرسش که ایا می توان در سیستم اقتصادی ایران عنوان پول را بدست اورد یا خیر.

برای پاسخ به این پرسش می بایست بر اساس کارکرد سنتی پول موضوع بررسی شود.

کارکرد اول بیتکوین وسیله مبادله بودن است که در این زمینه نه تنها بیت کوین قابلیت مبادله را دارد بلکه گامی فراتر هم رفته و در تمامی ساعات روز و شب قابلیت معامله را داراست و هم چنین مشکلات پول کاغذی و اعتباری را نیز ندارد چرا که قابل جعل و حتی برگشت نیست.

قابلیت ذخیره سازی ثروت ، یکی از چاش های تطبیق بیت کوین موضوع قابلیت ذخیره سازی ثروت است چرا که بیت کوین به دلیل نداشتن مرجع تثبیت کننده نرخ بسیار شکننده بوده و امکان تعییر نرخ ان وجود دارد لذا همانطور که پیشتر نیز اتفاق افتاده ارزش هر یک بیت کوین بسیار متغیر بوده روزی ۲۰ هزار دلار و یک روز ۲ هزار دلار لذا این موضوع کمی قابلیت اندوختن ثروت را با مشکل اساسی مواجه می سازد ولی در پاسخ این موضوع نیز می توان گفت نرخ تمامی کالا ها و ارز ها نیز ممکن است با تلاطم رو به رو شود و این چالش خود با چالش دیگری مواجه خواهد شد.

و در نهایت ایا بیت کوین یک واحد شمارش است یا خیر برای روشن شدن این مهم نیز می توان با استفاده از روش های دیگر مبادله مانند چک های بانکی کارت های اعتباری و سایر موراد این چنین به پاسخ رسید چرا که موارد دیگری نیز مانند بیت کوین وجود دارند که شرایط مشابهی با رمز ارز ها دارند و به عنوان پول شناخته می شوند.

بیت کوین پول یا کالا

نتیجه :

پس با این اوصاف رمز ارزها منطبق با شرایط پول می باشند ولی همچنان موضوعی مبهم است پس چرا تردید در پول بودن رمز ارزها وجود دارد؟

نخستین اشکال به نظر می رسد منتشر کنند رمز ارز ها باشند چرا که رمز ارز ها توسط اشخاص و نه دولتها انتشار می یابد لذا قابلیت کنترل بر روی انها وجود ندارد و هر آن احتمال هر گونه اتفاقی وجود دارد و می تواند مورد سو استفاده جهت پولشویی و یا سایر جرایم قرار بگیرد.

نکته دوم اینکه به عنوان مثال بیت کوین از طریق نوعی فعالیت به عنوان ماینینگ ایجاد می شود هرچند که قابلیت خرید و فروش و تبدیل سایر واحد های پولی به بیت کوین به بیشتر به خرید کالا می ماند تا تبدیل نوعی از ارز ها به نوع دیگری، وجود دارد. به نظر می رسد اشکال وارده اشکال صحیحی است و بیشتر بیت کوین به کالا شبیه است تا به پول.

نکته سوم عده ای ارزش رمز ارزها را به دلیل مالکیت معنوی دارنده بر ان ها می دانند که این موضوع نیز بیشتر به کالا بودن بیت کوین نزدیک است نه پول چرا که مالکیت معنوی از شرایط پول نیست .

نکته پایانی ماده ۲ قانون پولی و بانکی کشور است که اعلام می دارد

‌الف – پول رایج کشور به صورت اسکناس و سکه‌های فلزی قابل انتشار است.

ب – فقط اسکناس و پولهای فلزی که در تاریخ تصویب این قانون در جریان بوده و یا طبق این قانون انتشار می‌یابد جریان قانونی و قوه ابراء دارد.

هرچند که با قبول پول های اعتباری مانند پول و کارت های اعتباری و حتی تمبر ها این تعریف کمی با اشکال مواجه است (به نظر می رسد در خصوص این موارد قوانین خاصی حاکم است) ولی باز هم به طور کلی این اشکال همراه با اشکال منتشر کننده رمز ارزها اشکال بزرگی است و از این منظر به نظر می رسد حسب قوانین ایران بیت کوین و سایر رمز ارز ها را نتوان به عنوان پول شناسایی نمود هر چند که تمامی اوصاف سه گانه پول را داراست.

آرش علیزاده نیری

وکیل پایه یک دادگستری

عضو کانون وکلای دادگستری مرکز

تعریف چک صیادی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با ایجاد سامانه ­ای برخط (آنلاین) برای استعلام و صدور دسته چک، اقدام به سامانده ای مساله چک کرده است.
بر همین اساس سامانه ­ی صیاد (سامانه صدور یکپارچه الکترونیکی چک) به منظور متمرکز کردن فرآیند صدور دسته چک­های بانکی از سوی بانک مرکزی عملیاتی شده است. مزیت این سامانه، متمرکز کردن درخواست دسته چک، امکان اعتبارسنجی صاحبان دسته چک و اصالت امضاء آنان است و به این ترتیب از اختصاص دسته چک به افراد فاقد صلاحیت و افراد با سوء پیشینه مالی و بانکی جلوگیری می­ کند

چک صیادی آرش علیزاده نیری وکیل پایه یک دادگستری

اهداف بانک مرکزی از سامانه صدور یکپارچه دسته چک

اعتبارسنجی یکپارچه
کنترل دقیق اهلیت متقاضی دسته‌ چک پیش از صدور آن
استعلام وضعیت عملکرد صادر کننده چک توسط گیرنده آن
جانمایی اقلام اطلاعاتی
افزایش امنیت چک

نحوه و سامانه استعلام چک صیاد

قالب ارسال پیامک استعلام:
1*۱* شناسه استعلام ۱۶ رقمی

بر این اساس و در پیامک پاسخ، اطلاع رسانی به صورت رتبه بندی شده بر اساس یکی از رنگ های زیر اعلام می شود:

وضعیت سفید: صادرکننده چک فاقد هرگونه سابقه چک برگشتی بوده یا درصورت وجود سابقه، تمامی موارد رفع سوء اثر شده است.

وضعیت زرد: صادرکننده چک دارای یک فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ ۵۰ میلیون ریال تعهد برگشتی است.

وضعیت نارنجی:‌ صادرکننده چک دارای دو الی چهار فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ ۲۰۰ میلیون ریال تعهد برگشتی است.

وضعیت قهوه ای: صادرکننده چک دارای پنج تا ده فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ ۵۰۰ میلیون ریال تعهد برگشتی است.

وضعیت قرمز: صادرکننده چک دارای بیش از ده فقره چک برگشتی یا بیش از مبلغ ۵۰۰ میلیون ریال تعهد برگشتی است.

توضیحات تکمیلی:

هزینه هر استعلام موفق ۳۵۰۰ ریال است.

هزینه اخذ شده، ارتباطی با تعداد پیام های پاسخ ارسال شده برای درخواست کننده استعلام ندارد.

لازم است متن ارسالی جهت اخذ استعلام بدون هیچگونه کاراکتر اضافی همچون خط فاصله و فقط به صورت عددی در قالب اعلام شده برای سامانه ارسال گردد.

درحال حاضر از هر شماره تلفن همراه تنها چهار استعلام در روز قابل اخذ می باشد.

چنانچه درخواست کننده استعلام قبل از تکمیل عملیات استعلام اقدام به ارسال استعلامات متعدد نماید، نتیجه ارسال شده مربوط به آخرین شناسه استعلام اخذ ارسال شده خواهد بود.

در خصوص اشخاص حقوقی فاقد شناسه ملی ثبت شده در پایگاه داده بانک مرکزی، امکان اخذ استعلام وجود نخواهد داشت. این موضوع در پیامک پاسخ با عبارت «شناسه ملی ….. قابلیت استعلام ندارد» اطلاع رسانی می گردد.

در خصوص برگ چک های متعلق به اشخاص حقیقی دارای حساب مشترک، وضعیت اعلام شده مربوط به فرد دارای بالاترین مبلغ و بیشترین تعداد چک برگشتی از بین صاحبان حساب خواهد بود.

در صورتی که به هر دلیل اعم از بروزرسانی زیرساخت های اطلاعاتی تا مدت زمان ۱۵ دقیقه پاسخی از مرکز صیاد دریافت نگردد نتیجه با پیامک «عدم امکان اخذ استعلام» به کاربر اعلام خواهد شد.

بدیهی است کاربران می توانند در مقاطع زمانی بعدی نسبت به اخذ استعلام اقدام نمایند.

تمامی پیامک های اطلاع رسانی در خصوص استعلامات ارسال شده فقط با سرشماره ۷۰۱۷۰۱ به کاربران اطلاع رسانی می شود.

بر این اساس ضروری است کاربران محترم در کنترل سرشماره پیامک های واصله دقت لازم را مبذول دارند.

و یا از اینجا مستقیما در سایت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نسبت به استعلام اقدام نمایند

نحوه مطالبه چک صیادی بر اساس قانون جدید صدور چک

بر اساس ماده ۲۳ اصلاحی قانون صدور چک مصوب ۱۳۹۷ با عنایت به شرایط مندرج در ماده دارنده می تواند مستقیما درخواست صدور اجراییه نسبت به وجه چک نماید که این اقدام می تواند مانع اتلاف وقت و رسیدگی فوری و وصول سریع تر گردد .

ماده ۲۳ (اصلاحی ۱۳۹۷)- دارنده چک می‌تواند با ارائه گواهینامه عدم پرداخت، از دادگاه صالح صدور اجرائیه نسبت به کسری مبلغ چک و حق الوکاله وکیل طبق تعرفه قانونی را درخواست نماید.

دادگاه مکلف است در صورت وجود شرایط زیر حسب مورد علیه صاحب حساب، صادر کننده یا هر دو اجرائیه صادر نماید.

الف- در متن چک، وصول وجه آن منوط به تحقق شرطی نشده باشد؛

ب- در متن چک قید نشده باشد که چک بابت تضمین انجام معامله یا تعهدی است؛

ج- گواهینامه عدم پرداخت به دلیل دستور عدم پرداخت طبق ماده (۱۴) این قانون و تبصره‌های آن صادر نشده باشد.

صادرکننده مکلف است ظرف مدت ده روز از تاریخ ابلاغ اجرائیه، بدهی خود را بپردازد، یا با موافقت دارنده چک ترتیبی برای پرداخت آن بدهد یا مالی معرفی کند که اجرای حکم را میسر کند؛ در غیر این‌صورت حسب درخواست دارنده، اجرای احکام دادگستری، اجرائیه را طبق «قانون نحوه محکومیت‌های مالی مصوب ۱۳۹۴/۳/۲۳» به مورد اجراء گذاشته و نسبت به استیفای مبلغ چک اقدام می‌نماید.

اگر صادرکننده یا قائم مقام قانونی او دعاوی مانند مشروط یا بابت تضمین بودن چک یا تحصیل چک از طریق کلاهبرداری یا خیانت در امانت یا دیگر جرائم در مراجع قضائی اقامه کند، اقامه دعوی مانع از جریان عملیات اجرائی نخواهد شد؛ مگر در مواردی که مرجع قضائی ظن قوی پیدا کند یا از اجرای سند مذکور ضرر جبران ناپذیر وارد گردد که در این صورت با أخذ تأمین مناسب، قرار توقف عملیات اجرایی صادر می نماید.

در صورتی که دلیل ارائه شده مستند به سند رسمی باشد یا اینکه صادرکننده یا قائم مقام قانونی مدعی مفقود شدن چک بوده و مرجع قضائی دلایل ارائه شده را قابل قبول بداند، توقف عملیات اجرائی بدون أخذ تأمین صادر خواهد شد.

به دعاوی مذکور خارج از نوبت رسیدگی خواهد شد.

آرش علیزاده نیری

وکیل پایه یک دادگستری

عضو کانون وکلای دادگستری مرکز – تهران

تظاهر به عمل وکالت

این روزها شاهد شیوع پدیده بزه تظاهر به عمل وکالت هستیم ، عده ای فرصت طلب که با استفاده از خلا های قانونی با معرفی خود به عنوان وکیل دادگستری مشکلات پیش روی جامعه را چند برابر می نمایند.

بزه تظاهر به عمل وکالت آرش علیزاده نیری وکیل پایه یک دادگستری

بزه تظاهر به عمل وکالت

برای شروع لازم است بدانیم تظاهر به عمل وکالت در ماده ۵۵ قانون وکالت مصوب ۲۵ بهمن ماه ۱۳۱۵جرم انگاری شده

(( ‌ماده ۵۵ – وکلای معلق و اشخاص ممنوع‌الوکاله و به طور کلی هر شخصی که دارای پروانه وکالت نباشد از هر گونه تظاهر و مداخله در عمل وکالت‌ممنوع است اعم از اینکه عناوین تدلیس از قبیل مشاور حقوقی و غیره اختیار کند یا اینکه به وسیله شرکت و سایر عقود یا عضویت در مؤسسات خود‌را اصیل در دعوی قلمداد نماید متخلف از یک الی شش ماه حبس تأدیبی محکوم خواهد شد. ))

آنچه از منطوق ماده استخراج می شود که وکلای معلق از وکالت و اسخاص ممنوع الوکاله و اشخاصی که دارای پروانه وکالت نبوده باشند و به امر وکالت ورود نمایند و یا حتی مشاوره حقوقی بدهند مشمول ماده خواهند بود ، همچنین اشخاصی که با اختیار نمودن عقود و یا بدون داشتن سمت قانونی از طرف شرکت ورود در دعوا نمایند نیز مشمول ماده خواهد بود.

دادنامه در خصوص تظاهر به عمل وکالت

تجدیدنظرخواه: کانون وکلای دادگستری اردبیل
تجدیدنظرخوانده‌ها: ۱. آقای …۲. خانم …
تجدیدنظرخواسته: اعتراض به دادنامه شماره … صادره از شعبه محترم ۱۰۲ دادگاه کیفری ۲ اردبیل
مرجع رسیدگی: شعبه ۴ دادگاه تجدیدنظر استان اردبیل

رأی دادگاه تجدیدنظر

در خصوص تجدیدنظرخواهی کانون وکلای دادگستری اردبیل نسبت به دادنامه شماره … صادره از شعبه محترم ۱۰۲ دادگاه کیفری دو اردبیل در کلاسه پرونده … که مشعر بر صدور حکم بر برائت آقای … و خانم … از اتهام دخالت در امر وکالت بدون داشتن پروانه وکالت دارد.

با توجه به اوراق و محتویات پرونده، قطع نظر از اینکه دادگاه بدوی در برائت صادره به مستند قانونی اشاره نکرده، نظر به اصل کارت‌های تبلیغ چاپ شده که اصل و فتوکپی یکی از آن‌ها ضمن پرونده شده و با توجه به اقرار متهمه نزد بازپرس محترم شعبه دوم دادسرای عمومی و انقلاب اردبیل که اذعان کرده تنها یکی دو مورد مشاوره داده (ص ۱۲) ولی در این دادگاه اذعان کرده که در مؤسسه‌ای که زده، متون حقوقی تدریس می‌کرد و با توجه به اینکه متهمان در دفاع به عدم انجام وکالت در دادگاه و به مجوز تأسیس مؤسسه حقوقی … استناد و خود را مجاز به فعالیت اعلام کرده‌اند،

اما این دفاع آن‌ها مسموع نیست چرا که اولاً تحقق جرم دخالت در امر وکالت صرفاً منوط به حضور در دادگاه‌ها یا سایر مراجع قضایی نیست بلکه اعم از این است که شخصی در خارج از مراجع قضایی خود را وکیل معرفی و محلی را به این امر اختصاص دهد و وظایف و اختیاراتی که وکیل دادگستری دارد، انجام دهد یا اینکه در مراجع قضایی حضور یابد و این امور را انجام دهد.

ثاًنیا طبق صراحت ماده ۵۵ قانون وکالت مصوب ۱۳۱۵ با اصلاحات و الحاقات بعدی، هرگونه تظاهر و مداخله در عمل وکالت ممنوع است اعم از اینکه عناوین تدلیس از قبیل مشاوره حقوقی و غیر اختیار کند یا اینکه به‌وسیله شرکت و سایر عقود یا عضویت در مؤسسات خود را اصیل در دعوی قلمداد نماید و این ماده به‌طور حقوقی و غیر اختیار کند یا اینکه به‌وسیله شرکت و سایر عقود یا عضویت در موسسات خود را اصیل در دعوی قلمداد نماید

تظاهر به عمل وکالت

و این ماده به‌طور صریح وکالت از طریق مؤسسه را نیز جرم و سوءنیت را مفروض می‌داند و متهمان باید ابتدا با رعایت قوانین و مقررات پروانه وکالت اخذ سپس وکالت نمایند و با توجه به گزارش مردمی، دخالت نام‌بردگان در امر وکالت و سایر قرائن و امارات موجود در پرونده، تجدیدنظرخواهی وارد و به استناد بند “پ” ماده ۴۵۵ قانون آیین دادرسی کیفری دادنامه تجدیدنظر خواسته نقض و بنابر مراتب فوق‌الذکر و به استناد ماده ۵۵ قانون وکالت مصوب ۱۳۱۵ با اصلاحات و الحاقات بعدی، ماده ۶۶ و بند الف ماده ۸۶،‌ ماده ۳۷ و بند ث ماده ۳۸ (به‌ لحاظ وضع خاص متهمان که یکی جوان و دیگری خانم می‌باشد) از قانون مجازات اسلامی هر یک را به پرداخت پنج میلیون ریال جزای نقدی به اتهام دخالت در امر وکالت بدون داشتن پروانه وکالت مجکوم و اعلام می‌نماید.

رأی صادره طبق ماده ۴۴۳ قانون آیین دادرسی کیفری قطعی است.

رئیس و مستشار شعبه چهارم دادگاه تجدیدنظر استان اردبیل – سعید اسمایل نژاد و اسدالله بهزاد

آرش علیزاده نیری

وکیل پایه یک دادگستری

متخصص در زمینه دعاوی بانکی و جرایم رایانه ای